POZYTYWNE I NEGATYWNE PRZESŁANKI ROZWODOWE.
Rozwód możemy zdefiniować, jako sposób zakończenia związku małżeńskiego. Rozwiązanie małżeństwa następuje wyłącznie mocą orzeczenia sądowego na wniosek jednego lub obojga małżonków. Należy pamiętać, iż sądem właściwym w pierwszej instancji, w sprawach rozwodowych, jest sąd okręgowy. Jednak, aby sąd mógł rozwiązać związek małżeński, musi zostać stwierdzone w toku postępowania wystąpienie pozytywnych przesłanek wskazanych w przepisach art. 56 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, przy jednoczesnym braku przesłanek negatywnych.
POZYTYWNE PRZESŁANKI ROZWODOWE.
Pozytywną przesłanką orzeczenia rozwodu przez sąd jest zupełny i trwały rozkład pożycia małżonków (art. 56 § 1 k.r.o.). Co zupełny i trwały rozkład pożycia między małżonkami oznacza w praktyce? Co prawda, Kodeks nie definiuje tego pojęcia, jednak pomocne okazuje się orzecznictwo, które wskazuje, iż zupełny rozkład pożycia następuje, jeżeli między małżonkami ustały trzy rodzaje więzi: uczuciowa, fizyczna (intymna) oraz gospodarcza
(wyr. SN z 22.10.1999 r., III CKN 386/98). Rozpad ma z kolei charakter trwały, gdy nie ma żadnych przesłanek uprawniających do twierdzenia, iż małżonkowie kiedykolwiek powrócą do wspólnego życia.
1. Więź uczuciowa polega przede wszystkim na wzajemnym szacunku, zaufaniu, lojalności, szczerości oraz trosce o współmałżonka. Zatem, w sytuacji, kiedy między małżonkami nie ma miłości oraz czułości, możemy mówić o ustaniu więzi uczuciowej w małżeństwie.
2. Z kolei, więź fizyczna, zakłada utrzymywanie relacji małżonków o charakterze intymnym. Zanik tej więzi może stanowić przejaw rozpadu pożycia między małżonkami. Jednak należy pamiętać, że każdy rozwód jest rozpatrywany indywidualnie, więc zdarzyć się może, że brak współżycia jest uwarunkowany chorobą lub innymi sytuacjami życiowymi. Natomiast o istnieniu więzi fizycznej nie będzie świadczyło współżycie, które jest wynikiem zastraszania lub innego rodzaju przymusu.
3. Ostatnią więzią, której ustanie Sąd musi stwierdzić, jest więź gospodarcza. Najczęściej jej zanik przejawia się poprzez prowadzenie oddzielnego gospodarstwa domowego i niezamieszkiwanie wspólnie z małżonkiem.
Do orzeczenia rozwodu potrzebne jest udowodnienie, że rozkład pożycia ma charakter trwały. W jednym ze swoim wyroków Sąd Okręgowy w Warszawie zauważa, że: ,,rozkład pożycia jest trwały, gdy w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz okoliczności konkretnej sprawy można przyjąć, że powrót małżonków do wspólnego życia nie nastąpi” (wyr. SO w Warszawie z dnia 08.05.2019 r., XXV C 1458/17)
NEGATYWNE PRZESŁANKI ROZWODOWE.
Art. 56 § 2 i § 3 przedstawia sytuacje, w których Sąd rozwodu orzec nie może. Po pierwsze, orzeczenie rozwodu będzie niemożliwe, jeżeli wskutek tego miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci. Pomocne w ustaleniu zaistnienia tej przesłanki są m.in. kryteria wieku dzieci, ich zdrowia, wrażliwości oraz dotychczasowe kontakty z rodzicami. Dodatkowo, sąd może zasięgnąć opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów.
Niedopuszczalne jest orzeczenie rozwodu także w sytuacji, kiedy byłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Powództwo o rozwód będzie niezasadne, jeżeli jedno z małżonków jest nieuleczalnie chore, wymaga leczenia i zakończenie małżeństwa stanowiłoby dla niego rażącą szkodę (wyr. SN z 09.10.1999 r., III CKN 573/98).
Ostatnią, negatywną przesłanką rozwodową jest sytuacja, w której z żądaniem orzeczenia rozwodu występuje małżonek wyłącznie winny rozpadu pożycia, a drugi z małżonków nie wyraża zgody na rozwiązanie małżeństwa. Wymaga to w pierwszej kolejności ustalenia przez Sąd, czy w rozpoznawanej sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której tylko jeden z małżonków ponosi odpowiedzialność za rozpad pożycia, a następnie uzyskania zgody drugiego z małżonków. Sąd jednak nie zawsze związany będzie brakiem zgody małżonka niewinnego rozpadu pożycia. Może bowiem uznać, że brak zgody na rozwód jest w danych okolicznościach sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. W takiej sytuacji, pomimo braku takiej zgody Sąd może orzec o rozwiązaniu małżeństwa przez rozwód.
