Przysposobienie, to pojęcie powszechnie znane pod nazwą adopcja. Jest to formalne uznanie za własne dziecka osoby obcej z punktu widzenia biologicznego. Wyróżniamy trzy rodzaje przysposobienia, a mianowicie pełne, niepełne i całkowite.
Przysposobienie pełne jest podstawowym rodzajem przysposobienia, a jego głównym skutkiem jest nawiązanie między przysposabiającym a przysposobionym takiego stosunku, jaki istnieje między rodzicami a dziećmi.
Warto wiedzieć! Dziecko przysposobione wchodzi do rodziny przysposabiającego i jest traktowane jak urodzone w tej rodzinie. Z tego względu przysposobiony nabywa prawa i obowiązki wynikające z pokrewieństwa w stosunku do krewnych przysposabiającego, którzy stają się jego rodzeństwem, dziadkami itp.
W wyniku przysposobienia pełnego dziecko otrzymuje nowe nazwisko oraz sporządza się wpis w akcie urodzenia dziecka, w którym umieszcza się nazwisko nowych rodziców.
Ważne! Z ważnych powodów zarówno przysposobiony, jak i przysposabiający mogą żądać rozwiązania stosunku przysposobienia przez sąd. Rozwiązanie stosunku przysposobienia nie jest dopuszczalne, jeżeli wskutek niego miałoby ucierpieć dobro małoletniego dziecka.
Przysposobienie niepełne oznacza, że z przysposobionym dzieckiem nie powstaje pełna więź, a dziecko nie zostaje włączone do nowej rodziny, nie zyskuje nowych krewnych. Więzi z naturalną rodziną pozostają za wyjątkiem biologicznych rodziców. W akcie urodzenia następuje wpis i dziecko otrzymuje nazwisko nowych rodziców. Przysposobienie niepełne może być zmienione na pełne na wniosek przysposabiającego.
Przysposobienie całkowite jest nierozwiązywalne. Dochodzi ono do skutku, gdy rodzice wyrazili zgodę na przysposobienie swego dziecka w przyszłości bez wskazania osoby przysposabiającego (zgoda blankietowa), a więc w wypadku tzw. adopcji anonimowej.
Warto wiedzieć! Przyjmuje się, że nie jest dopuszczalne postanowienie, że przysposobiony zachowa swoje nazwisko.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje także przysposobienie zagraniczne. Według art. 1142 jest to przysposobienie, które spowoduje zmianę dotychczasowego miejsca zamieszkania przysposabianego w Rzeczypospolitej Polskiej na miejsce zamieszkania w innym państwie. Może to nastąpić wówczas, gdy tylko w ten sposób można zapewnić przysposabianemu odpowiednie zastępcze środowisko rodzinne.
Uwaga! Ograniczenie dla adopcji zagranicznej nie wchodzi w grę, jeżeli między przysposabiającym a przysposabianym istnieje stosunek pokrewieństwa lub powinowactwa albo gdy przysposabiający już przysposobił siostrę lub brata przysposabianego.
Bez względu na formę przysposobienia należy pamiętać, że sąd w każdym przypadku będzie kierował się dobrem małoletniego.
Zgodnie z art. 114¹ §2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego między przysposabiającym a przysposabianym powinna istnieć odpowiednia różnica wieku. Przyjmuje się, że powinna być ona podobna do różnicy między rodzicem biologicznym a dzieckiem tj. około 18 lat lub więcej.
O adopcję starać się mogą wyłącznie małżonkowie, a przysposobienie przez jednego z małżonków nie może, co do zasady nastąpić bez zgody drugiego małżonka, chyba, że drugi z małżonków nie posiada zdolności do czynności prawnych lub porozumienie się z nim w tej kwestii napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody.
Ważne! Dziecko, które ukończyło 13 lat i ma być przysposobione, musi wyrazić zgodę na adopcję.
